Katedra Notre Dame

Historia Katedry Notre Dame (lb. Kathedral Notre-Dame) związana jest z historią Towarzystwa Jezusowego.

  • 1594 - Jezuici osiedlili się w Luksemburgu.
  • 1603 - Jezuici otworzyli kolegium w Luksemburgu.
  • Szybki rozwój działalności duszpasterskiej i duchowej w mieście doprowadził do podjęcia decyzji o budowie dużego kościoła, w którym mieściłoby się również sąsiednie kolegium.
  • 1613 - Rektor kolegium położył kamień węgielny pod budowę świątyni.
  • 1621 - Kościół został uroczyście konsekrowany przez biskupa i poświęcony Niepokalanemu Poczęciu.
  • W kolejnych latach, a nawet dziesięcioleciach, dokonano licznych uzupełnień i zmian, zwłaszcza w umeblowaniu i dekoracji wnętrz.
  • 1773 - Towarzystwo Jezusowe zostało zlikwidowane.
  • 1778 - Kościół pojezuicki w Luksemburgu stał się kościołem parafialnym miasta pod wezwaniem Świętego Mikołaja i Świętej Teresy. Z tego powodu statua św. Mikołaja do dziś stoi nad wejściem do katedry od strony Ulicy Notre Dame.
  • 1794 - Kościół otrzymał cudowną figurę Matki Bożej Pocieszycielki Strapionych.
  • 1801 - Kościół ponownie zmienił nazwę, tym razem został poświęcony Świętemu Piotrowi.
  • 1848 - Kościół po raz kolejny został poświęcony Najświętszej Maryi Pannie.
  • 1870 - Kościół dawnego kolegium jezuickiego stał się katedrą diecezjalną.
  • 1935-1938 - Katedra została rozbudowana.
  • 1962-1963 - Chórzostał odnowiony, a pod nim zbudowano kryptę poświęconą świętemu Piotrowi i zawierającą groby biskupów Luksemburga. Z kryptą połączono nekropolię rodziny wielkoksiążęcej, otoczoną kratą z dwoma lwami z brązu, datowanymi na lata 1936-37.
  • 1985 - Podczas prac renowacyjnych spłonęła zachodnia wieża świątyni. Zniszczone zostały dzwony kościelne.
  • 1986 - Poświęcono i uruchomiono nowe dzwony.
  • 1988 - Diecezja luksemburska została podniesiona do rangi archidiecezji przez papieża Jana Pawła II.

W krypcie swoje ostatnie miejsce spoczynku znalazł Jan Luksemburski, nazywany Ślepym, król Czech i hrabia Luksemburga. W swojej ojczyźnie, Luksemburgu, jest uważany za bohatera narodowego. Był też koronowanym królem Polski w latach 1310-35. To właśnie on po stracie Krakowa sprzymierzył się z Zakonem Krzyżackim. W 1328r. wyprawił się do Prus i na Pomorze, gdzie potwierdził prawa Zakonu do tych ziem. Zginął w 1346r. w jednej z pierwszych kampanii wojny stuletniej.

Ciekawe są dzieje pośmiertne Jana. Został pochowany w opactwie benedyktynów w Luksemburgu (lb. Abtei Almünster). Gdy w poł. XVIw. opactwo zostało zniszczone, jego ciało powierzono franciszkanom. Benedyktyni po odbudowie opactwa w nowym miejscu (lb. Abtei Neimünster) zaczęli domagać się zwrotu ciała. W międzyczasie oddzielona od reszty ciała głowa Jana Luksemburskiego weszła w posiadanie hrabiego de Mandercheid z Eifel. W latach 1794-1795, gdy Luksemburg, w którym franciszkanie przechowywali ciało, był oblężony przez wojska francuskie, zwłoki wydobyto z grobowca i ukryto u miejscowego piekarza. Następnie trafiły one do przedsiębiorcy, właściciela fabryki porcelany Boch, a ten przeniósł je w 1809r. do nowo otwartego zakładu w Mettlach. Spoczywały tam do czasu, aż książę Prus Fryderyk Wilhelm IV, poznawszy tę historię, polecił w 1838r. umieścić je w specjalnie w tym celu zbudowanej kaplicy w Kastel-Staadt. O wydanie szczątków króla konsekwentnie ubiegało się księstwo Luksemburg. Jego starania zostały uwieńczone powodzeniem dopiero po II wojnie światowej. W sierpniu 1946r. szczątki Jana Luksemburskiego sprowadzono do katedry w Luksemburgu i umieszczono w krypcie, w której spoczywają do dziś.

W krypcie spoczywa też niezwykle ważna dla obywateli ostatnia wielka księżna z dynastii Nassau, Szarlotta. W 1940r. wraz z bliskimi opuściła okupowaną przez Niemców ojczyznę i wyemigrowała do Londynu, tym samym opowiadając się po stronie aliantów. Jej audycje nadawane przez radio BBC podnosiły na duchu poddanych w okupowanym kraju, a swoją postawą zaskarbiła sobie ich uznanie i niezwykły szacunek. Gdy w 1945r. wróciła do stolicy, witały ją tłumy.

XVII-wieczny budynek katedry jest przykładem architektury późnogotyckiej, chociaż posiada również renesansowe elementy i ozdoby. Jego główny portal jest w stylu wczesnego baroku i przedstawia figurę Matki Boskiej w otoczeniu apostołów Piotra i Pawła oraz Ignacego Loyoli i Franciszka Ksawerego, założycieli Towarzystwa Jezusowego. Później zespół uzupełnił posąg św. Mikołaja.

Portal nowej części katedry, ozdobiony ornamentami luksemburskiego rzeźbiarza, zawiera około stu postaci ludzkich, pięćdziesiąt przedstawień zwierząt i bogatą dekorację roślinną. Skrzydła drzwi z brązu zostały wykonane przez tego samego artystę.

Do dzieł sztuki w katedrze należą: duże okna w chórze, witraże z XIX i XXw., alabastrowa dekoracja w tylnej części nawy z 1622r. zdobiona girlandami i aniołami, cylindryczne filary ozdobione systemem przeplatających się pasów, obraz "Pokłon Trzech Króli" (Jacques Nicolaï, szkoła rubensowska), malowidła ścienne datowane na 1897r., organy (z 1938r. i klasyczne organy Westenfeldera, zainstalowane w 1995r.). W krypcie natomiast znjdują się zabytkowe ołtarze ozdobione są płaskorzeźbami przedstawiającymi świętych, Droga Krzyżowa oraz figura Matki Bożej Pocieszycielki Strapionych.

W święta państwowe oficjalna ceremonia w katedrze, organizowana przez rząd, przybiera formę nabożeństwa dziękczynnego z udziałem władz Luksemburga i korpusu dyplomatycznego.

(Źródło: fr.wikipedia.org, en.wikipedia.org, pl.wikipedia.org)