Nasir ad-Din Humajun był człowiekiem niezwykle łagodnym, zafascynowanym astrologią, poezją i okultyzmem. Nie nadawał się na wojownika, chociaż walczył, gdy sytuacja tego wymagała. W 1544r. Humajun był zmuszony schronić się na dworze szacha Persji, gdzie spędził dziesięć lat, osiągnąwszy znakomitą wiedzę o kulturze perskiej i architekturze Timurydów w Samarkandzie i Heracie. W końcu udało mu się zebrać armię i w 1555r. cudem odzyskać skrawek Indii wokół Delhi. Przywiózł ze sobą dwóch słynnych perskich mistrzów miniatury, którzy wprowadzili artystów mogolskich w arkana tej sztuki. Wprowadził srebrną rupię o wadze 175g czystego srebra, która utrzymała się pod władzą Mogołów i Kompanii Wschodnioindyjskiej aż do 1835r. Za jego czasów w armii mogolskiej pojawili się też strzelcy na wielbłądach. Niestety, niedługo cieszył się swoim sukcesem, bo parę miesięcy po powrocie do Indii spadł ze stromych, kamiennych schodów swojej biblioteki w Purana Qila (Stary Fort) w Delhi i skręcił kark. Tragiczną śmierć władcy utrzymywano w tajemnicy przez siedemnaście dni, aż do czasu rozstrzygnięcia praw do sukcesji.

Budowę jego grobowca zleciła w 1562r. pochodząca z Persji starsza żona - Hamida Banu Begum, a projektował go perski architekt Mirak Mirza Ghiyath. Miejsce zostało wybrane na brzegu rzeki Jamuny, ze względu na bliskość do Nizamuddin Dargah - mauzoleum słynnego sufickiego świętego Delhi, Nizamuddin Auliya. Dziś znajduje się w jednej z bardziej ekskluzywnych dzielnic mieszkalnych Nowego Delhi - Nizamuddin East, w pobliżu cytadeli Dina-Panah znanej również jako Purana Qila, ufundowanej przez Humajuna w 1533r.

Budowę grobowca rozpoczęto w 1565r. i zakończono w 1572r. Początkowo ciało cesarza złożono w jego pałacu w Purana Quila, ale szybko przeniesiono je na teren dzisiejszego Pendżabu w obawie przez zniszczeniem grobowca przez hinduskiego króla Hemu, który w 1556r. pokonał Mogołów i zdobywając Delhi zajął pałac.

Budowla w stylu perskim, z czerwonego piaskowca i zwieńczona kopułą z białego marmuru, była otoczona 30-hektarowym ogrodem na planie kwadratu, podzielonym na cztery części, oddzielone groblami, którymi poprowadzono wąskie kanały wodne. Centralne kanały, znikające pod grobowcem i pojawiające się z jego drugiej strony, miały nawiązywać do wersetu Koranu mówiącego o rzekach płynących pod ogrodami raju. Całość otacza mur z dwiema bramami, od południa i od zachodu. Przy części środkowej muru wschodniego stoi pawilon baradari, a przy środkowej części muru północnego - hammam (turecka łaźnia lub sauna).

Silne podkreślenie środkowej osi, wysoko sklepione kopuły, perskie łuki to cechy, dzięki którym grobowiec, pierwsza tego typu budowla w Indiach, stał się wzorem dla wspaniałego Taj Mahal i wielu budowli Mogołów.

Jak na tamte czasy, na tym terenie był to ewenement architektoniczny. Niestety dość szybko stracił swój blask, choć jeszcze w 1611r. angielski kupiec William Finch opisywał wnętrze grobowca jako nasycone przepychem, wspominał obecność perskich dywanów, małego namiotu nad sarkofagiem przykrytym białym płótnem, na którym spoczywały kopia Koranu, szabla, turban i buty cesarza. W związku z upadkiem dynastii i przeniesieniem stolicy do Agry monument zaczął tracić na znaczeniu wśród społeczeństwa i rządzących elit. Ponadto nawet utrzymanie nawet ogrodów stało się zbyt kosztowne, więc z czasem zagospodarowano je na warzywne działki, które stanowiły źródło wyżywienia dla okolicznych mieszkańców. Następny wiek i natarcie Brytyjczyków na Delhi przyczyniło się do ponownego zagospodarowania przestrzeni ogrodowej na styl angielski, a z początkiem XXw. zrekonstruowano pierwotny wygląd ogrodu.

Kompleks Grobowcowy Humajuna i jego okoliczne obszary zajmują ponad 24ha powierzchni i obejmują kilka znaczących zabytków: zbudowany w 1547r. kompleks grobowy Isa Khan Niazi, afgańskiego szlachcica na dworze Sher Shah Suri, który walczył przeciwko Mogołom; grobowiec i meczet Afsarwala, Arab Serai (przydrożny zajazd dla karawaniarzy), grobowiec Bu Halima i kilka monumentalnych bram. Sam grobowiec Humajuna mieści też cenotafy innych osób, m.in. jego żony Hamidy Begum, ale także późniejszych władców, jak choćby Jahandar Shaha, Farrukhsiyara, a także jednego z synów Shah Jahana i Mumtaz Mahal - Dara Shikoha.

W 1993r. Kompleks Grobowcowy Humajuna został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.