Wiatrak "Przeszkoda" z Brus

Budowa: 1876r.

W XIXw. w Brusach istniały trzy wiatraki o charakterystycznych imionach. Najstarszy nazwano "Wygoda", gdyż jego budowa ułatwiła życie mieszkańcom. Kolejny, zwany "Przeszkodą", psuł interes właścicielowi "Wygody", odbierając mu część klienteli. "Zazdrość" wybudowano najpóźniej - rzekomo z niskich pobudek. Wiatraki z Brus były znane też jako "Wiara", "Nadzieja" i "Miłość". Do czasów współczesnych przetrwał jedynie wiatrak zwany "Przeszkoda" ("nadzieja").

Wiatrak postawiono na zlecenie Szulca, gospodarza z Brus, a budowniczy prawdopodobnie ukrył się pod inicjałami Z.A., które są widoczne na nadprożu drzwi południowych. W 1914r. przeprowadzono modernizację obiektu - prace zleciła rodzina Ryngwelskich (ostatni właściciele i użytkownicy wiatraka). Skrzydła, pierwotnie opięte płótnem żaglowym, zastąpiono skrzydłami z opierzeniem wykonanym z cienkich deseczek i blaszanych żaluzji, malowanych na żółto lub czerwono (płótno żaglowe było nietrwałym materiałem, podatnym na zmienne warunki atmosferyczne). Zdaniem informatorów łożysko wału skrzydłowego, które wykonano z wyjątkowo twardego kamienia, nazywano katzenstein - nienasmarowane rzekomo piszczało jak kot.

Wiatrak z Brus odtworzono w Muzeum w jego stanie w 1914r. wraz ze wszystkimi urządzeniami.

(Źródło: Kaszubski Park Etnograficzny)