Tartak to zespół dwóch maszyn: poziomego traka z zadaszeniem (szopą tartaczną) i lokomobili.

Trak ze Staniszewa to wyrób fabryczny z początku XXw., wytworzony przez firmę C.Blumwe und Sohn, działającą w Bydgoszczy od 1865r. do lat 20. XXw. W opublikowanym na początku XXw. katalogu produktów zakład określał się jako "wyspecjalizowana fabryka traków i obrabiarek do drewna". W wydanym dla celów reklamowych wykazie odbiorców są umieszczone firmy oraz osoby prywatne z całego świata: Aten, Tiflisu (Tbilisi), Tomska, Kłajpedy, Moskwy, Petersburga, Szczecina, Mińska, USA, ówczesnych Indii Holenderskich, Wschodniej Afryki Niemieckiej itd. W latach 20. fabrykę przejęło polskie towarzystwo "Unia" (Zjednoczone Fabryki Maszyn, Tow. Akc.), które dla międzynarodowych kontaktów utrzymało pierwszy szyld, określając firmę jako "dawniej C.Blumwe i Syn". Po 1945r. zachowano specjalizację produkcji. Firma do dziś działa w Bydgoszczy pod nazwą Fabryka Obrabiarek do Drewna.

Trak ze Staniszewa był prawdopodobnie jednym z pierwszych produktów w długiej serii wyrobów z fabryki - wytworzono go zapewne na początku XXw. Cechą charakterystyczną traka jest poziomo prowadzona piła z nietypowo zaciętymi zębami.

Trak zadaszony jest kopią szopy tartacznej z Kobylasza, zbudowanej w 1989r.

Na początku lat 50. XXw. mechanizm traka wprawiała w ruch lokomobila parowa, później silnik spalinowy, a w ostatnim okresie silnik elektryczny z 1941r. W Muzeum ze względów praktycznych zachowano ostatni rodzaj napędu - w dalszym ciągu jest to sprawne urządzenie, które wykorzystuje się przy pracach konserwatorskich.

Lokomobila parowa, wyprodukowana w 1903r. przez niemiecką formę Floether, jest uruchamiana okazjonalnie.